[Mới nhất] Thị trường nhà hàng tại Việt Nam: Nhu cầu và xu hướng phát triển

Phân tích chi tiết về xu hướng tiêu dùng cùng hướng đi giúp tăng hiệu quả kinh doanh trong thị trường nhà hàng tại Việt Nam hiện nay

F&B luôn là một thị trường sôi động, bởi nó gắn liền với nhu cầu thiết yếu của con người. Tại Việt Nam, một quốc gia đang phát triển, thị trường này lại càng có những tiềm năng to lớn. Và ngành nhà hàng đã và đang có những bước phát triển đáng kinh ngạc. Trong bài viết này, Nhà Hàng Số tổng hợp các báo cáo cùng những phân tích nhất về xu hướng tiêu dùng trong thị trường nhà hàng tại Việt Nam. Từ đó, những xu hướng phát triển trong kinh doanh sẽ được đưa ra dựa trên những số liệu thực tế.

1. Tiềm năng thị trường F&B Việt Nam

Việt Nam là một quốc gia đông dân và đang trên đà phát triển. Tính đến ngày 09/11/2022, dân số Việt Nam là 99.221.071 người. Với hơn 38% dân số thành thị, thị trường F&B Việt Nam càng tỏa ra sức hấp dẫn nhờ sức tiêu thụ khổng lồ. Thêm vào đó, trong giai đoạn 2002 – 2020, GDP đầu người tăng 3,6 lần, đạt gần 3700 USD. Riêng tầng lớp trung lưu chiếm khoảng 1/3 dân số có mức thu nhập bình quân ước đạt 15000 USD vào năm 2035 (theo Boston Consutlting Group – BCG).
20,5% là con số dành cho ăn uống trong ngân sách chi tiêu của một hộ gia đình Việt. Đây là một con số áp đảo và chiếm tỷ trọng lớn trong ngân sách chi tiêu.

2. Báo cáo thị trường nhà hàng tại Việt Nam: Mức chi tiêu trung bình

Cuộc sống hiện đại ngày càng phát triển kéo theo xu hướng ăn uống bên ngoài trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống. Decision Lab cho biết, tính riêng quý II/2016, lượng khách của thị trường nhà hàng tại 3 thành phố lớn là TP. HCM, Hà Nội và Đà Nẵng đã đạt 340 triệu người. Con số này tương đương với doanh số là 1,1 tỷ USD/ quý. Từ đó, ước tính trong năm 2016, doanh số ngành hàng ăn uống rơi vào khoảng 4,4 tỷ USD (chỉ tính riêng 3 thành phố lớn).
Mức chi tiêu cho việc ăn uống bên ngoài tùy thuộc vào mức sống của từng nơi. Thống kê của Decision Lab chỉ ra số tiền trung bình chi cho lần ăn ngoài/ người tại 3 thành phố lớn lần lượt là:

• TP. Hồ Chí Minh: 69.599 VNĐ.
• Hà Nội: 80.327 VNĐ.
• Đà Nẵng: 65.526 VNĐ.

Ngoài ra, mức chi tiêu này còn phụ thuộc vào địa điểm/ nhà hàng. Dưới đây là một số mức trung bình tính trên 1 lần ăn uống/ người.

• Hàng quán vỉa hè (chè, nem chua rán, kem…): 35.000 VND.
• Căng tin: 40.000 VND.
• Cửa hàng tiện lợi (Circle K…): 50.000 VND.
• Quán phục vụ đồ ăn nhanh (KFC, Lotteria, Fresh Garden…): 72.000 VND.
• Quán ăn trung bình (Vị Quảng, bánh cuốn Gia An, bánh tráng Hoàng Bèo…): 84.000 VND.
• Quán đồ uống cồn (bia hơi Thu Hằng…) : 193.000 VND.
• Khách sạn (trung bình 3 sao): 216.000 VND.
• Nhà hàng lịch sự, dịch vụ trọn vẹn (Thai Express, Al Fresco, Gogi, ManWah,…): 265.000 VND.

Một số báo cáo khác đồng thời chỉ ra ràng người trẻ Việt Nam có xu hướng chi từ 80 – 120 USD/ tháng cho các món quà vặt như ngô chiên, trà sữa, cà phê tùy từng khu vực sống.

3. Báo cáo thị trường nhà hàng tại Việt Nam: thị phần các loại hình ăn uống

Trong thị trường tiêu thụ thực phẩm bên ngoài, full-service (phục vụ trọn vẹn) và quick-service (phục vụ nhanh) là 2 mô hình chính, thường gặp nhất. Sự khác biệt giữa 2 mô hình này nằm ở cách phục vụ. Full-service ứng với các mô hình kinh doanh nhà hàng điển hình, nơi khach hàng được phục vụ tại bàn. Quick-service tập trung vào các cửa hàng bánh ngọt, quán cafe đồ ăn nhanh, nơi khách tư phục vụ. Tỷ trọng thị phần 2 loại hình này xấp xỉ nhau, và tổng hai loại hình chiếm 72% doanh thu thực phẩm tiêu thụ bên ngoài.

Hàng quán vỉa hè, cửa hàng tiện lợi, căng tin, ăn uống tại khách sạn chiếm 28% còn lại. Mặc dù Việt Nam khá nổi tiếng với ẩm thực đường phố nhưng loại hình hàng quán vỉa hè chỉ chiếm 11% tổng lượng tiêu thụ thực phẩm tiêu thụ bên ngoài.

4. Chân dung khách hàng điển hình của thị trường nhà hàng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, thị trường nhà hàng có đối tượng khách hàng chủ yếu là nam giới. Trong đó, nhóm khách hàng tập trung chủ yếu từ 15 – 35 tuổi. Nhóm này chiếm 3/4 lượt đến nhà hàng, quán ăn và rơi vào phân khúc thu nhập C, D.
Trong báo cáo này, Decision Lab kết luận rằng chân dung khách hàng chính của thị trường này là nam giới, 15 – 35 tuổi. Mức thu nhập từ 7.500.000đ – 30.000.000đ/ tháng.

5. Báo cáo thị trường nhà hàng: Thói quen người tiêu dùng trong tại Việt Nam

Dưới đây, Nhà Hàng Số sẽ phân tích những thói quen điển hình của người Việt khi ăn ngoài dựa trên những báo cáo nghiên cứu hành vi người tiêu dùng.

5.1. Ít quan tâm đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm

Khảo sát về các yếu tố lựa chọn nhà hàng, thói quen tiêu dùng của người Việt cho thấy họ không thực sự bận tâm đến vấn đề an toàn thực phẩm. Chỉ có 5% người tiêu dùng quan tâm đến vấn đề này. 50% người được khảo sát đánh giá cao về yếu tố tiện nghi, tính tiện dụng. Số còn lại quan tâm cách phục vụ và những chương trình ưu đãi được hưởng (45%).

Xu hướng này hoàn toàn có thể giải thích được bởi tâm lý người Việt Nam cho rằng việc đi ăn ngoài là hưởng thụ, phục vụ mục đích tụ tập, chiêu đãi. Chính vì vậy, người Việt đòi hỏi về yếu tố chất lượng dịch vụ cao hơn những thứ khác.

5.2. Xu hướng ưa chuộng các nhà hàng kiểu Á

Mặc dù thị phần của các nhà hàng phương Tây đã tăng lên đáng kể, xong, đến năm 2016, các nhà hàng kiểu Tây mới chỉ chiếm 7% trong tổng dung lượng thị trường. Người Việt chủ yếu lựa chọn nhà hàng kiểu Tây để phục vụ chiêu đã đối tác, bạn bè, ăn mừng dịp đặc biệt hoặc tìm cảm giác mới mẻ.
Tần suất khách hàng lựa chọn các nhà hàng, quán ăn truyền thống chiếm 53%. Những lý do lựa chọn đơn giản như: địa điểm thuận tiện, họ không muốn nấu ăn,…

Lý do khiến khách hàng Việt ngại ghé các nhà hàng kiểu Tây là do giá cao. Theo Decision Lab, chi tiêu trung bình tại một nhà hàng Tây rơi vào khoảng 168.000đ, cao cấp 2.5 lần so với quán Á.

6. Cơn sốt phô mai trong thị trường F&B Việt Nam

Trong vài năm trở lại đây, phô mai đã trở thành cơn sốt trong thị trường F&B Việt Nam. Đây là một trong những lý do hàng đầu giúp các món ăn phương Tây thâm nhập thị trường Việt Nam. Trên thực tế, hầu hết các món ăn gắn với thương hiệu nước ngoài như burger, pizza, mỳ ống,… đều có phô mai.

Cơn sốt này cũng là một trong những yếu tố tạo cơ hội cho thị trường nhà hàng kiểu Tây tại Việt Nam. Ảnh hưởng của cơn sốt phô mai xuất hiện ở mọi nơi. Các món ăn như trà sữa kem cheese, mỳ cay phô mai… ngày càng được ưa chuộng.

7. Thói quen tiêu thụ trong bữa ăn của người Việt

7.1. Thói quen tiêu thụ đồ ăn của người Việt

Trong khẩu phần ăn ngoài, chất đạm là nhóm chất được tiêu thụ nhiều nhất trong một bữa ăn của người Việt trưởng thành (39%). Tiếp đó là nhóm đường bột chiếm 35%. Các món Tây chỉ chiếm 6% lượng tiêu thụ, ngang bằng nhóm tráng miệng.

Ở nhóm khách hàng trẻ em trong thị trường nhà hàng (thị trường ăn ngoài), tỷ lệ này có sự khác biệt. Trẻ em tiêu thị gấp đôi lượng đồ Tây (12%) và món tráng miệng là 13%. Tỷ trọng chất đạm và đường bột không khác nhiều so với người lớn.

7.2. Thói quen tiêu thụ đồ uống của người Việt

Đối với thị trường nhà hàng (thị trường ăn ngoài), đồ uống được tiêu thụ nhiều nhất là bia hơi (22%) đối với người Việt trưởng thành. Tiếp đó, nước ép hoa quả chiếm 14% lượng tiêu thụ và cafe là 13%.

Tuy nhiên, đây là lượng tiêu thụ tính trung bình cả 2 giới. Khi tách riêng ra, nam giới tiêu thụ tới 29% là bia. Trong khi đó, nữ giới tiêu thụ 21% nước trái cây, smoothies chiếm 14% và sữa là 13%. Lượng tiêu thụ trà, cafe, nước lọc… của hai giới là xấp xỉ nhau.
Ở trẻ em, lượng tiêu thụ chủ yếu là sữa, chiếm 30%. 21% là lượng tiêu thụ nước trái cây. Nước ngọt có ga chiếm 20%.
Người Việt trưởng thành (trên 30 tuổi) thường ghé các quán cafe 2 – 3 lần/ tuần. Trong khi đó, người trẻ ưu tiên chọn các quán trà sữa với tần suất tương đương.

8. Báo cáo thị trường nhà hàng tại Việt Nam: Xu hướng kinh doanh hiệu quả

Với thói quen tiêu thụ đồ ăn ngoài như trên thì đâu là những xu hướng kinh doanh hiệu quả trong thị trường nhà hàng tại Việt Nam?

8.1. Địa điểm thuận tiện

Trong kinh doanh F&B, địa điểm là một trong những yếu tố cốt yếu giúp kinh doanh hiệu quả. Nhà hàng, quán ăn của bạn cần được đặt tại vị trí dễ tiếp cận, có chỗ để xe thuận tiện. Tuỳ thuộc vào loại sản phẩm mà địa điểm được lựa chọn phù hợp với nhóm khách hàng mục tiêu khác nhau.

Ví dụ, bạn kinh doanh nhà hàng Tây sang trọng thì địa điểm lựa chọn cần là nơi cao cấp, view đẹp, vị trí trung tâm. Ngược lại, nếu là quán trà sữa, đồ ăn nhanh với nhóm khách hàng mục tiêu là sinh viên thì địa điểm cần phải gần trường học, thuận tiện và thu hút khách. Bên cạnh đó, việc lựa chọn địa điểm tại các đường lớn, nổi tiếng cũng sẽ tạo nên lợi thế trong kinh doanh.

8.2. Hoàn thiện dịch vụ giao hàng

Bên cạnh đó, thương mại điện tử ngày càng phát triển. Địa điểm cũng không còn là yếu tố quyết định lớn nhất. Dịch vụ giao hàng cần được hoàn thiện để tối đa hoá khả năng tiếp cận khách hàng. Hệ thống giao hàng tối ưu giúp nhà hàng khai thác tối đa tệp khách hàng. Ngoài việc tự xây dựng hệ thống giao hàng, các nhà hàng có thể cân nhắc việc hợp tác với các nền tảng thứ ba như ShopeeFood, Grab, Baemin…

8.3. Chiến lược giá hợp lý

Mỗi nhóm sản phẩm phù hợp với một nhóm khách hàng mục tiêu nhất định. Chính vì vậy, chiến lược giá sản phẩm cần được thiết lập phù hợp với từng nhóm khách hàng. Điều này phụ thuộc vào loại hình kinh doanh, phân khúc khách hàng, phong cách và chất lượng dịch vụ.

Trong báo cáo thị trường nhà hàng tại Việt Nam, các nhà hàng kiểu Tây thường đắt hơn 2.5 lần so với nhà hàng kiểu Á. Chính vì vậy, các quán kiểu Tây tận dụng triệt để hình thức khuyến mãi để thu hút khách hàng, thu hẹp khoảng cách. Các thương hiệu như KFC, McDonald’s thường xuyên đưa ra hàng loạt ưu đãi để thúc đẩy khách hàng.

Theo Decision Lab, có đến 23% lượng khách của nhà hàng, quán ăn kiểu Tây ghé đến vì có khuyến mãi, hoặc voucher giảm giá. Con số này ở nhà hàng kiểu Á chỉ là 6%. Tuy nhiên, việc lạm dụng khuyến mãi sẽ “chiều hư” khách hàng. Thay vào đó, nhà hàng nên nhắm đến đúng nhóm khách hàng tiềm năng có khả năng chi trả dài hạn cho sản phẩm và dịch vụ.

8.4. Nhắm đúng nhu cầu

Với người Việt, việc ăn nhà hàng sang trọng thường diễn ra vào dịp lễ tết, các dịp đặc biệt. Trong ngày thường, những quán ăn bình dân lại được ưa chuộng hơn. Người Việt thường ăn ngoài nhiều nhất vào bữa sáng. Số lượt bữa sáng nhiều hơn bữa trưa tới 20%. Nhóm khách hàng này có độ trung thành cao. Có 3/4 số người tham gia khảo sát chia sẻ rằng họ mua bữa sáng 3 – 7 lần/ tuần tại cùng 1 quán.
Việc hiểu đúng nhu cầu giúp việc kinh doanh nhà hàng trở nên hiệu quả hơn.

8.5. Kinh doanh sản phẩm hợp khẩu vị khách hàng

Yếu tố khẩu vị là yếu tố quan trọng thứ 4 trong việc lựa chọn nhà hàng. Đứng sau địa điểm thuận tiện, không gian sạch sẽ và chất lượng sản phẩm.

Bằng chứng điển hình là các hãng đồ ăn lớn như KFC, McDonald’s khi vào Việt Nam đều phải bản địa hoá sản phẩm. Người Việt đã quen với các món như cơm, phở, bún, bánh mì Việt Nam, các loại rau… Chính vì vậy, các món cơm cũng được các hãng thêm vào thực đơn để khai thác tối đa nhóm khách hàng.

8.6. Lấy sự hài lòng của khách hàng làm trung tâm

Sự cạnh tranh trong thị trường nhà hàng ngày càng trở nên khốc liệt. Chỉ khi làm hài lòng được khách hàng, việc kinh doanh của bạn mới có cơ hội phát triển. Sự hài lòng của khách hàng được tạo nên nhờ các yếu tố như không gian sạch sẽ, chất lượng đồ ăn, phong cách phục vụ…
Khi so sánh các nhà hàng kiểu Tây và kiểu Á, các nhà hàng kiểu Tây có sự vượt trội về tiêu chí sạch sẽ, thân thiện, chất lượng đồ ăn và tốc độ phục vụ. Về cơ bản, khách hàng hài lòng cao hơn so với các quán ăn truyền thống.

9. Tổng kết

Thị trường nhà hàng tại Việt Nam là một thị trường tiềm năng. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam ngày càng phát triển mạnh về lĩnh vực kinh tế. Thói quen của người tiêu dùng liên tục biến đổi, nhưng có những yếu tố cốt lõi sẽ giúp nhà hàng, quán ăn kinh doanh hiệu quả.

• Vị trí đắc địa, thuận tiện.
• Giá cả hợp lý với nhóm khách hàng và chất lượng sản phẩm.
• Tung ra các sản phẩm đúng thời điểm.
• Chất lượng đồ ăn và chất lượng dịch vụ.

Để phát triển tốt trong thị trường nhà hàng tại Việt Nam, việc nắm bắt kịp thời xu hướng người tiêu dùng là điều hết sức quan trọng. Chuyên mục Báo cáo thị trường F&B của Nhà Hàng Số sẽ tiếp tục đưa đến những số liệu phân tích chi tiết về thị trường F&B trong và ngoài nước.